Адабият тууралуу кызыктуу фактылар улуу чыгармалар жана алардын авторлору жөнүндө көбүрөөк билүүгө жардам берет. Ал миңдеген жылдар бою өнүккөн. Бүгүнкү күндө дүйнөдө адамга тигил же бул маалыматты гана үйрөнбөстөн, окуу процессинен көп ырахат алууга мүмкүнчүлүк берген көптөгөн адабий жанрлар бар.
Ошентип, сиздердин алдыңызда адабият жөнүндө эң кызыктуу фактыларды сунуштайбыз.
1.”Шамал менен өткөн” Маргарет Митчеллдин жалгыз китеби. Ал журналисттик кесипти аркалап, үй кожойкеси болгондон кийин 10 жыл жазган.
2. 2000-жылы Фредерик Бегбедердин “99 франк” романы Францияда дал ушул баада сатууга сунушталган. Кызык, башка өлкөлөрдө бул китеп азыркы курска туура келген башка аталыштар менен басылып чыккан. Мисалы, Улуу Британияда “9,99 фунт” же Японияда “999 иен”.
3. Кызыктуусу, эң көп фильмдер Уильям Шекспирдин чыгармаларынын негизинде тартылган. Ал эми “Гамлет” 20дан ашык жолу тартылган.
4. 1912—1948-жылдарда. Олимпиада медалдары бир гана спортчуларга эмес, маданият ишмерлерине да тапшырылды. Жалпысынан 5 негизги категория болду: архитектура, адабият, музыка, живопись жана скульптура. Бирок 1948-жылдан кийин илимий чөйрө мындай сынактарга катышкандардын баары өз тармагынын профессионалдары, искусство аркылуу акча табышкан деген бүтүмгө келишкен. Натыйжада бул сынактар ушул сыяктуу көргөзмөлөргө алмаштырылды.
5. Батыш Европада жана Америка Кошмо Штаттарында китеп жогорудан ылдыйга чейин кол коюлган. Ушунун аркасында, эгерде ал столдун үстүндө жатса, адамдын атын окууга ыңгайлуураак болот. Ал эми Чыгыш Европада жана Россияда омурткалар, тескерисинче, ылдыйдан өйдө кол коюлат, анткени текчедеги китептердин аталышын ушундайча окуу оңой.
6. Булгаков «Мастер жана Маргаританы» жаратуунун үстүндө он жылдан ашык иштеген. Анткен менен романда «38ге жакын адам» деп айтылган агайдын жашы тууралуу жашырылган сүйлөшүүнү баары эле биле бербейт. Жазуучу 1929-жылы 15-майда өзүнүн шедеврин так жаза баштаганда канча жашта эле.
7. Вирджиния Вулф бардык китептерин туруп жазганын билесизби?
8. Китептерди жазууда жазуучу Дюма Пере «адабий каралар» деп аталгандардын – акы төлөнүүчү тексттерди жазган адамдардын жардамынан пайдаланган.
9. Эң кеңири тараган маалыматтык жанр – нота экени кызык? Ал окурмандарга маанилүү факты же кандайдыр бир коомдук окуя тууралуу маалымат берет.
10. Биринчи аудиокитептер 1930-жылдары пайда болгон. Алар сокур аудиторияга же көрүүсү начар адамдарга эсептелген.
11. Кызыктуу жагдай, 1892-жылы негизделген Vogue журналы, сыягы, дүйнөдөгү эң эски мода басылмаларынын бири. Бүгүнкү күндө айына бир жолу чыгат.
12. Larousse Gastronomique (1938) – тарыхтагы биринчи масштабдуу кулинардык энциклопедия. Бүгүнкү күндө бул адабий чыгарма француз ашканасынын жандуу эстелиги болуп саналат.
13. Лев Толстойдун атактуу “Анна Каренина” романында башкы каарман Москванын жанындагы Обираловка станциясында өзүн поезддин астына таштаган. СССР убагында бул айыл Железнодорожный.анна-каренина деген шаарга айланган.
14. Борис Пастернак менен Марина Цветаева жакын достордон болушкан. Улуу Ата Мекендик согуштун башталышында (1941-1945) Пастернак сүйлөшкөн кызын эвакуациялоого жардам берип жүргөндө, ал жипти таңгактап тамашалаган, ал чындап эле ага асыла тургандай бекем болгон имиш. Натыйжада, акын айым Елабугадагы жашоосунун упайларын дал ушул аркан менен чечкен.
15. Маркестин акыркы адабий чыгармаларынын бири “Кайгылуу сойкуларды эстеп” 2004-жылы жарык көргөн. Басма үйүнүн алдында кол жазмакерлер атактуу жазуучунун кол жазмаларын колго алып, китепти тымызын басып чыгара башташкан. Жазуучу шылуундарга сабак болсун деп аңгеменин акыркы бөлүгүн өзгөртүп, анын аркасында миллионунчу басылышы Маркестин чыгармачылыгынын күйөрмандары тарабынан заматта сатылып кеткен.
16. Артур Конан Дойл Шерлок Холмс жөнүндөгү эмгектеринде кылмышкерлерди кармоонун көптөгөн жолдорун майда-чүйдөсүнө чейин баяндап берген, кийин аларды британиялык тергөөчүлөр кабыл алышкан. Мисалы, милиция кызматкерлери тамекинин калдыктарына, тамекинин күлүнө көңүл буруп, кылмыш болгон жерлерди кароодо лупа колдоно баштады.
17. Джордж Байрон “кара эгоизм” сыяктуу жанрдын түпкү атасы болуп калды.
Америка Конгрессинин китепканасы планетадагы эң чоң китепкана. Анда байыркы документтер жана адабий чыгармалар бар. Бүгүнкү күндө китепкананын текчелеринде 14,5 миллионго жакын китеп жана брошюралар чаң басып жатат, 132 миң том жыйналды.